کم خوني فقر آهن و روشهاي پيشگيري از آن

کم خوني فقر آهن و روشهاي پيشگيري از آن: 

 علائم کم خوني فقرآهن: 

رنگ پريدگي دائمي زبان و مخاط داخل پلک چشم و لب ها

کمرنگ شدن خطوط کف دست 

احساس ضعف و خستگي

سياهي رفتن چشم

بي تفاوتي، سرگيجه، سردرد

 بي اشتهايي، حالت تهوع 

خواب رفتن و سوزن سوزن شدن دست ها و پاها 

تمايل به خوردن موادي مثل خاك و يا يخ

 کم خوني فقر آهن شديد

 با تنگي نفس و طپش قلب و ورم قوزك پا وقاشقي شدن ناخن ها همراه است.  

 توصيه هاي تغذيه اي براي پيشگيري از کمبود آهن :  

1 ـ استفاده از منابع غذايي آهن مثل انواع گوشت ها ( گوشـت قرمـز، مـرغ ومـاهي ) در برنامـه غـذايي روزانـه

 بخصوص در برنامه غذايي کودکان، نوجوانان و مادران باردار که نياز بيشتري به آهن دارند.  

2 ـ استفاده از منابع غذايي حاوي ويتامين ث در هر وعده غذايي جهت جذب بهتر آهن (مثل سـبزي خـوردن وسالاد شامل گوجه فرنگي، کلم، گل کلم، فلفل سبز و ليموترش)

3 ـ پرهيز از مصرف چاي يا قهوه همراه يا بلافاصله بعد از غذا. 

 حداقل يکساعت قبل از غذا و2-1 سـاعت پـس از صرف غذا از مصرف چاي وقهوه اجتناب شود.  

4 -مصرف انواع خشکبار مثل توت خشک، برگه آلو، انجير خشک، خرما و کشمش ومغزها مثل بادام ، گـردو ، پسته وفندق که از منابع خوب آهن هستند، بعنوان ميان وعـده بخصـوص در برنامـه غـذايي کودکـان ، دانـش آموزان ومادران باردار  

5 ـ استفاده از نانهايي که از خمير ورآمده تهيه شده اند. نان هاي سبوس دار مثل نان سنگک و نان جـو ميـزان بيشتري آهن دارند.  

6 ـ استفاده از غلات و حبوبات جوانه زده .  

7 ـ مصرف روزانه يک قرص آهن (سولفات فرو) از پايان ماه چهارم بارداري تا سه ماه پس از زايمان در ن باردار

8- مصرف قطره آهن همزمان با شروع تغذيه تکميلي يعني از پايان 6 ماهگي تا پايان 2سالگي در کودکان به ميزان روزانه 15قطره.

? ارزيابي کمبود آهن: 

کمبود آهن در بدن داراي طيف وسيعي است که در انتهاي آن، مرحله کم خـوني فقـر آهـن قرار دارد.

? بروز کم خوني فقرآهن طي سه مرحلـه رخ مـي دهـد.

 در مرحلـه اول، ميـزان ذخيــــره آهـــن بدن که با اندازه گيري فريتين سرم تعيين مي شود، کاهش مي يابد در حـالي کـه سـاير شـاخص هـا مثـل هموگلوبين و هماتوکريت در اين مرحله در حد طبيعي باقي مي ماند. 

?? اين مرحله را کمبـود ذخيـره آهـن بـدن مـينامند. 

 در مرحله دوم، پس از تخليه ذخاير آهن بدن، آهن موجود در بافت ها نيز کاهش مي يابد و ترانسفرين که پـروتئين حامل آهن در خون است و آهن مورد نياز براي ساخت هموگلوبين را به بافت هاي خون ساز مي رساند، کاهش مييابد. 

?? در اين مرحله هنوز ميزان هموگلوبين و هماتوکريت در حد طبيعي است. از اين رو آن را کمبود آهن بدون کـمخوني مي نامند. 

 در مرحله سوم شدت کمبود آهن به حدي است که ساختن هموگلوبين به مقدار کافي انجام نمي شـود. در نتيجـه، ميزان هموگلوبين و هماتوکريت کمتر از حد طبيعي است.

?? در واقع، کم خوني، پيشرفته ترين و آخرين مرحله کمبودآهن است، لذا در صورتي که ميزان هموگلوبين و هماتوکريت در فردي طبيعي باشد نيز احتمال کمبود آهـن وجـود دارد.  

?? بنابراين با اندازه گيري هموگلوبين و هماتوکريت به تنهايي، وضعيت ذخيره آهن افراد قابـل ارزيـابي نيسـت و براي تعيين وضعيت ذخيره آهن و کمبود آهن افراد بايد از تست هاي اختصاصي تر مثل اندازه گيري فـريتين سـرم استفاده کرد.